Z krzewów zimozielonych warto zwrócić uwagę także na kiścienie. Kiścień jest krzewem, zaliczanym do rodziny wrzosowatych, a więc tej samej do której należą m.in. różaneczniki, azalie i wrzosy. Najpopularniejszym reprezentantem rodzaju jest kiścień wawrzynowy (Leucothoe fontanesiana), ale w sprzedaży można nabyć także odmiany innych gatunków: kiścienia nadbrzeżnego (Leucothoe axillaris) oraz kiścienia japońskiego (Leucothoe keiskei). Kiścienie to krzewy, które ceni się przede wszystkim za bardzo dekoracyjne liście, zależnie od gatunku i odmiany zróżnicowane, stanowiące wyraźne pod względem kolorystycznym akcenty, późną jesienią, a także zimą.
Najczęściej uprawianym, a zarazem najbardziej mrozoodpornym gatunkiem kiścienia, jest kiścień wawrzynowy, osiągający zazwyczaj do około 1-1,5 m wysokości, charakteryzujący się ładnym pokrojem. Jego gałęzie łukowato są wygięte, często pokładają się, tak więc należy zapewnić mu trochę więcej miejsca, tym bardziej, że jest on szerszy jak wyższy. Ogólnie to najlepiej nie sadzić go zbyt blisko innych roślin, aby krzew lepiej wyeksponować. Mimo że kwiaty kiścienia, ukazujące się w drugiej połowie wiosny (zwieszające się grona białych kwiatów) są całkiem ładne, to jednak nie za bardzo wyeksponowane.
Najczęściej uprawianą odmianą tego gatunku jest ‘Rainbow’ o ładnie przebarwionych liściach. Krzew rośnie powoli, ale ze względu na dekoracyjność liści oraz dobre zimowanie, warto zwrócić na nią uwagę. Inną odmianą, którą zdecydowanie należy polecić jest odmiana ‘Makijaż’, uzyskana w polskiej szkółce. Jest ona jeszcze bardziej kolorowa i świetnie dekoruje zimowe, uśpione, ogrodowe zakątki. Inne odmiany to niska ‘Nana’, zwarta o zielonych liściach, zimą ładnie przebarwiających się na bordowo. Inne odmiany na które warto zwrócić uwagę to m.in. ‘Whitewater’, ‘Red Lips’, ‘Zeblid’.
Odmiana ‘Royal Ruby’ jest chętnie sadzoną odmianą niższego kiścienia japońskiego. Cenną ze względu na ładnie przebarwiające się na bordowo liście. Naturalną mutacją tej odmiany jest odmiana ‘Burning Love’.
Natomiast dostępna w sprzedaży ‘Curly Red’ jest odmianą kiścienia nadbrzeżnego i charakteryzuje się zwartym pokrojem oraz powykręcanymi liśćmi. Wiosną cieszy bordowymi, młodymi przyrostami, latem jest zielona, a na jesień i zimę bardziej bordowa. Niestety nie jest tak mrozoodporna jak np. ‘Rainbow’.
Kiścienie nie należą do krzewów absorbujących i z pewnością zasługują na to, aby uwzględnić je w ogrodowych kompozycjach. W ich uprawie ważne jest podłoże. Tak jak inne wrzosowate, wymagają kwaśnego, próchniczego, przepuszczalnego i umiarkowanie wilgotnego podłoża. Preferują stanowisko słoneczne do półcienistego, przy czym na stanowisku w pełni nasłonecznionym mogą przypalać się liście i trudniej utrzymać stale, umiarkowanie wilgotne podłoże.
Jeżeli chodzi o pielęgnację to przede wszystkim pamiętamy o podlewaniu, zwłaszcza po posadzeniu, również w okresie suszy, przed nadejściem zimy, a także zimą, gdy temperatura wynosi powyżej zera, a śniegu brak. Dobre nawodnienie w okresie zimy jest kluczowe, ponieważ chroni krzew przez tzw. suszą fizjologiczną.
Krzew nie jest żarłoczny, tak więc nie ma co przesadzać z nawożeniem. Warto sięgać po nawozy ekologiczne, aby ogród był bardziej przyjazny dla nas samych, jak i jego mniejszych mieszkańców.
Kiścień nie boi się cięcia, ale tniemy go tylko w razie potrzeby, jak np. za bardzo się nam rozrośnie. Można to zrobić w okresie wegetacji np., po kwitnieniu, usuwając przy tym przekwitnięte kwiatostany.
Bardzo ważne w uprawie kiścienia jest ściółkowanie podłoża korą, która nie tylko sprawia, że zakątek z kiścieniem jest bardziej estetyczny, pozbawiony chwastów, ale przede wszystkim chroni podłoże przez nadmiernym parowaniem wody z podłoża. Poza tym rozkładająca się kora, poprawia strukturę podłoża, a także przyczynia się do jego zakwaszenia. Warstwa ściółki powinna wynieść około 5 cm. Na okres zimy należy podsypać krzew większą ilością ściółki, aby chronić system korzeniowy przed przemarzaniem. Kiścień ma płytki system korzeniowy tak więc jest on bardziej narażony na przesuszenie, jak i przemarznięcie. W chłodniejszych i mniej zacisznych ogrodach, krzew poza obsypaniem korą można także okryć, aby lepiej zniósł zimę, zwłaszcza gdy tyczy się to krzewów dopiero co posadzonych.
Kiścienie idealnie odnajdą się w towarzystwie innych roślin wrzosowatych. Ładnie zaprezentują się w leśnym zakątku, na wrzosowisku, w pobliżu oczka wodnego, a także uprawiane w pojemniku.
