Słoneczniki jednoroczne – uprawa i pielęgnacja

Słoneczniki (Helianthus) to kwiaty Słońca!!! Piękne, słoneczne, niezastąpione zwłaszcza w ogrodach rustykalnych. Nie wyobrażam sobie wiejskiego ogrodu bez tych kwiatów.

Słoneczniki tak wyróżnione przez van Gogha, należą do roślin, które przybyły do nas z Ameryki Północnej. Odkryto około 100 gatunków słonecznika z których możemy wyodrębnić zarówno gatunki jednoroczne, jak i gatunki wieloletnie.

Wśród jednorocznych słoneczników, największą popularnością cieszy się słonecznik zwyczajny (Helianthus annuus), ceniony także w kuchni. Z jego nasion wyrabia się olej słonecznikowy. Nasiona słonecznika zawierają ponad 40 % tłuszczu, niewiele mniej białka oraz witaminę A, D, E, A i kwasy organiczne. Słoneczniki wykorzystywane są także w ziołolecznictwie. Z ich liści i płatków przygotowuje się odwary, dobroczynnie działające na zdrowie człowieka w przypadku reumatyzmu, problemów żołądkowych czy też żółtaczki. Roślina może osiągać około 2-2,5 m wysokości. Składa się z grubej łodygi- wewnątrz pustej oraz z sercowatych liści. Zarówno łodyga, jak i liście pokryte są włoskami.

Słonecznik, dawniej roślina królewska, dziś przede wszystkim uprawiana w ogródkach wiejskich oraz warzywnych ze względu na nasiona. Obecnie w sprzedaży można nabyć odmiany, które charakteryzują się zróżnicowaną wysokością, formą kwiatów oraz kolorem. Bardzo ciekawą odmianą słonecznika jest ‘Ring of Fire’ gdyż może poszczycić się czerwonożółtymi kwiatami. Jest niższa, osiąga niewiele ponad metr wysokości. Dostępne są także odmiany o pełnych kwiatach.

Jak już wspomniałem słoneczniki to kwiaty Słońca, przez cały dzień wodzące za jego ciepłym spojrzeniem, a nocą odwracające się na wschód by rankiem znów rozpocząć codzienną wędrówkę. Takie zjawisko określa się heliotropizmem. Sama nazwa słonecznika- z języka greckiego pochodzi od słów helios – słońce i anthos– kwiat.

W uprawie tych astrowatych kwiatów liczy się przede wszystkim słoneczne i ciepłe stanowisko oraz zasobne podłoże. Ponieważ słoneczniki osiągają spore rozmiary, warto je sadzić w zacisznych miejscach w ogrodzie, najlepiej przy ogrodzeniach oraz ścianach. Na wietrznych stanowiskach wymagają palikowania. U siebie na samym początku przygody z ogrodem, wykorzystałem je do stworzenia „ściany”, która miała nadać ogrodowi trochę intymności. Najlepiej rosną na glebie żyznej, dostatecznie wilgotnej. Z doświadczenia wiem, że słoneczniki są bardzo żarłoczne i potrafią bardzo szybko wyssać z podłoża to co najcenniejsze. Koniecznie trzeba nawozić rabatę, aby inne rośliny nie zmarniały w ich towarzystwie.

Słoneczniki ukazują swoje kwiaty od lipca do października. Wysiewam je punktowo (po kilka nasion- 3-5), wprost do gruntu, pod koniec kwietnia. Młode rośliny potrafią znieść kilkustopniowe przymrozki. W przypadku wykiełkowania wielu roślin, wybieram silny okaz, a resztę ścinam. Zależnie od wysokości sieję je w odstępach przekraczających nawet 0,5 m w przypadku odmian wysokich, a niskie odmiany w około 20 cm odstępach.

Z jednorocznych słoneczników warto wspomnieć także o słoneczniku ogórkolistnym (H. cucumerifolius). Bardziej się rozkrzewia i kwitnie od lipca do września. W sprzedaży można się spotkać z wieloma jego odmianami.

Bardzo istotną kwestią w uprawie tych roślin jest konieczność zmiany stanowiska w kolejnym roku uprawy. Słoneczniki uprawiamy na tym samym stanowisku w pięcioletnich odstępach. Częstsza uprawa zwiększa prawdopodobieństwo wystąpienia szarej pleśni oraz mącznika prawdziwego. Moje słoneczniki atakowane były także przez mszyce.
Słoneczniki należą do widowiskowych kwiatów lata, które ocieplą każdy ogród. Sprawdzą się na kolorowych rabatach, a niskie odmiany także w pojemnikach na tarasie. Bez wątpienia będą królować także w wazonie.