Lubicie półcieniste zakątki w ogrodzie, bo ja bardzo. Leśne klimaty są mi bardzo bliskie i zawsze cieszą mnie ogrody, w których poza słoneczną częścią, można znaleźć zakątki, w których pierwsze skrzypce grają rośliny typowe dla stanowisk półcienistych np. zjawiskowe paprocie, funkie czy też tytułowa brunera wielkolistna. Ta długowieczna bylina, dostępna jest w wielu odmianach, cenionych przede wszystkim za dekoracyjne liście.
Rodzina
Brunnera macrophylla zaliczana jest do rodziny ogórecznikowatych (Boraginaceae), a więc tej samej rodziny co popularna ułudka wiosenna, ogórecznik lekarski, niezapominajka, farbownik czy też żywokost lekarski. Przyglądając się wspomnianym roślinom zauważymy, że pokryte są włoskami, co jest jedną z cech charakterystycznych dla tej rodziny roślin.
Wygląd
Brunera jest byliną charakteryzującą się dużymi liśćmi, osadzonymi na ogonkach. Długość liści może dochodzić nawet do 20 cm przy nieco mniejszej szerokości. Kształt liści jest sercowaty, a barwa zielona. Liczne odmiany charakteryzują się srebrzystymi, kremowymi czy też żółtymi przebarwieniami na liściach. Kwiaty brunery są niebieskie, jak kwiaty niezapominajki i zebrane są w rozpierzchłe kwiatostany, wystające ponad kępę liści. Wysokość kępiastej byliny może dochodzić do około 50 cm oraz nieco większej szerokości.
Wybrane odmiany:
– ‘Variegata’– odmiana z jasnym (białokermowym), nieregularnym obrzeżem
– ‘Diane’s Gold’– niska odmiana o żółtozielonych liściach
– ‘Alba’– odmiana o zielonych liściach i białych kwiatach
–‘Hadspen Cream’ – odmiana wrażliwsza na przemarzanie, która zachwyca ładnym, kremowym do bardziej żółtego obrzeżem liści
– ‘Jack Frost’– odmiana o srebrzystych liściach z zielonym unerwieniem i brzegami
– ‘Variegata’– odmiana z jasnym (białokermowym), nieregularnym obrzeżem
– ‘Diane’s Gold’– niska odmiana o żółtozielonych liściach
– ‘Alba’– odmiana o zielonych liściach i białych kwiatach
–‘Hadspen Cream’ – odmiana wrażliwsza na przemarzanie, która zachwyca ładnym, kremowym do bardziej żółtego obrzeżem liści
– ‘Jack Frost’– odmiana o srebrzystych liściach z zielonym unerwieniem i brzegami
Okres kwitnienia
Brunnera to bylina wiosny, której kwiaty mogą ukazywać się już pod koniec kwietnia i w maju. Ścięcie kwiatów zaraz po przekwitnięciu, może sprawić, że bylina zakwitnie nam jeszcze raz jesienią, ale dużo skromniej.
Warunki uprawy
Pochodząca z Kaukazu brunera preferuje stanowiska półcieniste, zaciszne, a podłoże próchnicze, żyzne, przepuszczalne i umiarkowanie wilgotne. Posadzona na stanowisku bardziej nasłonecznionym będzie wymagać zapewnienia stałej, umiarkowanej wilgotności podłoża. Odczyn podłoża od kwaśnego do obojętnego. Unikamy stanowisk silnie nasłonecznionych, mocno zacienionych, a także zbyt mokrych, ponieważ mimo że brunera nie przepada za suchym podłożem, to jednak nie znosi także stagnującej wodny, która doprowadza do podgniwania korzeni. Stagnująca woda jest bardzo niebezpieczna zwłaszcza zimą, kiedy to możemy stracić nasze rośliny mimo że są odporne na mróz, zwłaszcza gatunek. Odmiany charakteryzują się zróżnicowaną mrozoodpornością, ale można przyjąć, że dobrze zimują. Młode okazy można okryć w razie potrzeby.
Pielęgnacja
Pielęgnacja rośliny nie jest zajmująca. Sadząc ją w podłoże wzbogacone kompostem, zyskamy wystarczającą dawkę nawozu organicznego, a także poprawimy strukturę gleby, która lepiej będzie absorbować i utrzymywać wilgotność, a przy tym będzie przepuszczalna. Ściółkując rośliny można ograniczyć parowanie wody z podłoża, a tym samym, chronić brunerę przed przesuszeniem.
Nawożenie najlepiej nawozem organicznym, podlewanie w razie potrzeby, usuwanie chwastów, to podstawowe zabiegi pielęgnacyjne. Liście zostawiamy na zimę u usuwamy wiosną. Pozostawione, będą chroniły bylinę przed mrozem.
Rozmnażanie
Brunerę najłatwiej rozmnożyć poprzez podział, po kwitnieniu bądź też poprzez sadzonki korzeniowe, pobrane wczesną wiosną, zanim roślina rozpocznie wegetację. Możliwy jest także wysiew nasion, ale gatunku, odmiany nie koniecznie powtórzą cechy rośliny matecznej. U siebie rozmnażałem ją poprzez podział.
Zastosowanie
Leśne ogrody, zakątki skryte przed pełnym nasłonecznieniem, zacienione ogrody skalne, to idealne miejsca dla brunery wielkolistnej. Świetnie zaprezentuje się w pobliżu drzew i krzewów, a także innych bylin cienia, traw i paproci oraz na brzegu oczka wodnego.
