Jeżówka to bylina, która cieszy się obecnie olbrzymią popularnością w naszych ogrodach. Dostępna jest w wielu kolorowych odmianach, często bardzo ciekawych także ze względu na oryginalne kwiatostany. Jeżówki są nie tylko dekoracyjne, ale także bardzo łatwe w uprawie i świetnie sobie radzą na przeciętnym podłożu.
Naturalne siedliska jeżówek występują w Ameryce Północnej. Można tam spotkać kilka gatunków rodzaju Echinacea. Rosną one zarówno na prerii, suchych, bardziej skalistych zboczach, a także w widnych lasach. W ogrodach najczęściej uprawia się jeżówkę purpurową (Echinacea purpurea), jeżówkę wąskolistną (Echinacea angustifolia)oraz jeżówkę bladą (Echinacea pallida).
Jeżówka purpurowa to nie tylko dekoracyjna bylina, to także roślina lecznicza z której dobroczynnych właściwości korzystali także Indianie. Udowodniono, że pomaga m.in. w infekcjach oraz poprawia naszą odporność. W aptekach i sklepach zielarskich nie brakuje leków, wykorzystujących to co w tej bylinie najcenniejsze.
Nazwa jeżówki wzięła się od kolczastej główki przypominającej jeża, którą tworzą kwiaty rurkowe. Znajduje się ona w centrum kwiatostanu, otoczona po zewnętrznej stronie kwiatami języczkowymi.
Jeżówka purpurowa to jedna z najczęściej uprawianych jeżówek w naszych ogrodach. Jej purpurowe kwiaty zdobią ogrody od lata do jesieni aż do przymrozków. Osiąga ona średnio do około metra wysokości. Ładnie się rozrasta, tworząc spore kępy, obficie kwitnące przez pierwszych kilka lat. Gatunek daje obfity samosiew, także purpurowych form, nigdy nam nie zabraknie. Oryginalne odmiany, trzeba dzielić późną wiosną, mimo że to mało efektywna metoda. Do ciekawszych odmian tej jeżówki zaliczymy ‘Alba’ (kwiaty białe), ‘Green Jewel’ (kwiaty zielonkawe), ‘Ruby Giant’ (kwiaty intensywnie różowe i duże), ‘Raspberry Truffle’ (kwiaty pełne, anemonowe), ‘Pink Double Delight’ (kwiaty pełne, różowe, anemonowe), ‘Harvest Moon’ (kwiaty żółte).
Podobną do jeżówki purpurowej jest jeżówka wąskolistna o trochę mniejszych kwiatach, ale moją uwagę bardziej przyciąga jeżówka blada. Jej kwiatostany mają dłuższe kwiaty języczkowe, które zwieszają się, ciekawie prezentując się na zasobnych i rozległych rabatach bylinowych. Jej kwiaty są mniej lub bardziej wybarwione na różowo, z daleka wydają się bardziej białe, jak różowe. Natomiast Echinacea paradoxa to jeżówka, która kwitnie na żółto i trzeba przyznać, że dekoracyjności jej nie brakuje.
Z odmian mieszańcowych warto wspomnieć o odmianie ‘Tomato Soup’ (kwiaty pomarańczowe), ‘Sunrise’ (kwiaty żółte i żółte), ‘Hot Lava’ (kwiaty pojedyncze, pomarańczowoczerwone), ‘Lilliput’ (karłowa odmiana, kwiaty różowe), ‘Dixie Sun’ (odmiana do 60 cm wysokości, zwarta, kwitnąca na żółto).
Uprawa jeżówek, jak prawidłowo o nie zadbać
Jeżówki nie należą do bylin zajmujących w uprawie, dlatego warto po nie sięgać, tym bardziej, że to rośliny miododajne. Sadząc jeżówki w ogrodzie mamy pewność, że wraz z nimi do ogrodu przybędą pszczoły, motyle i inne zapylacze, które wniosą jeszcze więcej życia na letnie rabaty.
Jakie stanowisko dla jeżówek?
Najlepiej słoneczne, gdyż na takim najobficiej kwitną, ale poradzą sobie także na stanowisku lekko zacienionym.
Jakie podłoże dla jeżówek?
Jeżówka doskonale poradzi sobie na przeciętnym podłożu, średnio żyznym, przepuszczalnym, a także umiarkowanie wilgotnym. Nie lubi stanowisk zbyt suchych, a także takich ze stagnującą wodą. Zbyt mokre stanowisko w okresie zimowym przełoży się na wypadanie posadzonych sadzonek jeżówki.
Jak pielęgnować jeżówki?
Po pierwsze młode rośliny należy posadzić na odpowiednim stanowisku w odchwaszczonym, najlepiej wzbogaconym kompostem podłożu. Po posadzeniu pamiętamy o podlewaniu, w późniejszym okresie w razie potrzeby, koniecznie w okresie przedłużającej się suszy. Od wiosny do lata warto jeżówki nawozić nawozami dla roślin kwitnących. Najlepiej stosować nawozy organiczne. Przekwitające kwiatostany jeżówek można od razu usuwać, aby przedłużyć kwitnienie. W razie potrzeby pokładające się jeżówki palikujemy. Do czterech lat jeżówka będzie wymagała odmłodzenia poprzez podział i ponownego posadzenia. Na okres zimy bardziej wrażliwe odmiany będą wymagały lekkiego okrycia, zwłaszcza w mroźniejsze i bezśnieżne zimy.
Jak rozmnażać jeżówki?
Gatunek daje obfity samosiew w przypadku odmian, lepsze będzie rozmnażanie poprzez sadzonki. Odmiany z nasion nie powtarzają w pełni cech rośliny matecznej, dlatego mogą mieć np. słabiej wybarwione kwiaty. Rozrośnięte okazy można byłoby podzielić wczesną wiosną bądź późną. Moje pierwsze jeżówki uzyskałem z nasion. Warto je wysiewać, za niewielkie pieniądze ma się wówczas bardzo dużo sadzonek.
Choroby i szkodniki
Jeżówka nie wykazuje zwiększonej podatności na choroby i szkodniki, co nie oznacza, że czasem się nie pojawi mączniak czy też wszędobylskie mszyce.
Zastosowanie
Jeżówki najładniej prezentują się na rozległych, słonecznych rabatach bylinowych. Można łączyć je z dzielżanem, zawilcami jesiennymi, rudbekią, astrami, nawłocią, krwawnikmi, nachyłkami czy też trawami. Odmiany kompaktowe uprawiane w pojemnikach mogą uzupełnić letnie kompozycje na balkonach i tarasach.
