Z roślin jednorocznych na uwagę zasługuje trochę zapomniany kosmos podwójnie pierzasty, nazywany także onętkiem, dawniej powszechnie uprawiany w ogrodach przydomowych. To bardzo dekoracyjna roślina jednoroczna, którą nie raz podziwiałem w wiejskich ogrodach. Cieszy oczy kolorowymi kwiatami, a także koperkowymi liśćmi. Dawniej widywałem tylko „tradycyjne” onętki, a dziś coraz częściej widuje się odmiany o pełnych kwiatach, rurkowatych płatkach, dwukolorowych czy też koszyczkach, przypominających formę do wypieku babeczek. Te ostatnie są bardzo ciekawe, choć u mnie jest tak, że początkowa fascynacja nowościami z czasem wypala się i zawsze wracam do tradycyjnych form. Kosmos podwójnie pierzasty idealnie nadaje się do ogrodów nieformalnych, jego „nieład” jest jak dla mnie pożądany na rabatach, tym bardziej, że kosmos kochają owady, a poza tym długo kwitnie, ciesząc oczy latem i jesienią, a więc w okresie, kiedy kwitnących roślin ubywa w ogrodzie.
Rodzina
Kosmos podwójnie pierzasty należy do rodziny astrowatych, jego kwiatostan, ma formę koszyczka, złożonego z płatków języczkowatych i rurkowatych. Rodzaj obejmuje ponad dwadzieścia gatunków, ale w ogrodach uprawiany jest przede wszystkim kosmos podwójnie pierzasty. Warto zwrócić uwagę także na inny gatunek, dostępny pod nazwą kosmos siarkowy bądź kosmos żółty (Cosmos sulphureus). Jest trochę niższy od tytułowego Cosmos bipinnatus, ale za to bardziej rozgałęziony, zwarty, a jego kwiaty mimo że mniejsze, liczniejsze, cieszące oczy ciepłymi barwami (odcienie barwy żółtej, pomarańczowej i czerwonej). Nie rozsiewa się tak jak kosmos podwójnie pierzasty, tak więc jednorazowe wysianie nasion tego gatunku nie gwarantuje corocznego kwitnienia. Warto wspomnieć także o kosmosie krwistoczerwonym (Cosmos atrosanguineus). Barwa jego kwiatów jest bardzo wyrazista, konkretna i świetnie prezentuje się w kompozycjach na balkonie i tarasie. Ten gatunek charakteryzuje się bulwiastymi korzeniami, a jego uprawa jest podobna do uprawy dalii, choć ciężko ten gatunek przechować. Odmiana ‘Chocamocha’ ma burgundowe (wiśniowe) kwiaty, których zapach przypomina zapach czekolady. Jak będę miał okazję z pewnością sprawdzę, a czekoladę, nie ma co ukrywać, bardzo lubię, choć gorzką 🙂
Występowanie
Naturalne stanowiska tych roślin występują w Ameryce Południowej i Północnej, głównie w Meksyku, choć rozpowszechnione są także w innych zakątkach świata. Dzikie łąki z udziałem Cosmos bipinnatus zapewne prezentują się zjawiskowo.
Wygląd
Kosmos podwójnie pierzasty osiąga około 80- 120 cm wysokości, choć niech nas nie dziwi, jak będzie dorastał nawet do dwóch metrów, bo i taka sytuacja może zaistnieć. Oczywiście, niższe okazy będą bardziej zwarte i będą mniej podatne na pokładanie. W sprzedaży dostępne są także niższe odmiany, poniżej 50 cm. Prezentują się one bardzo ładnie, bo są zwarte, obficie kwitną i świetnie zaprezentują się także na słonecznych, miejskich skwerach. Kwiaty delikatne, pojedyncze, złożone z kwiatów języczkowatych i rurkowatych. Średnica kwiatów około 8-9 cm, a barwa od bieli po odcienie różu, fioletu, purpury i czerwieni. Bardzo ładnie prezentują się odmiany o kwiatach dwubarwnych. W sprzedaży dostępne są także odmiany o kwiatach podwójnych, a nawet pełnych. Te ostatnie łatwiej się pokładają w wietrzne i deszczowe dni, ale nie można odmówić im wyjątkowej dekoracyjności, podobnie jak odmianom o rurkowato zwiniętych płatkach. Roślinie uroku dodają także koperkowe liście.
Okres kwitnienia
