Różaneczniki należą do najpiękniejszych krzewów ozdobnych, uprawianych w naszych ogrodach. Dekoracyjnością i zróżnicowaniem kwiatów dorównują nawet różom. Są wyjątkowe i wspaniale prezentują się w ogrodzie, choć należy pamiętać, że są to krzewy wymagające i nie w każdym podłożu urosną.
Rododendrony zaliczane są do rodziny wrzosowatych (Ericaceae), a więc roślin preferujących kwaśne podłoże. Skupiają różaneczniki oraz azalie. Największe ich skupiska występują w Azji. Poza tym naturalne stanowiska występują także w Ameryce Północnej, Europie oraz Australii. W Polsce dziko rosnący reprezentanci tego rodzaju to azalia pontyjska (Rhododendron flavum) oraz różanecznik alpejski (Rhododendron ferrugineum). Rododendrony charakteryzują się zimozielonym bądź sezonowym ulistnieniem. Duże kwiaty, zebrane zazwyczaj w baldachogrona, zależnie od gatunku, ukazują się od marca do lipca. Rodzaj skupia setki gatunków, choć nieliczne zyskały uznanie i popularność jako rośliny ozdobne.
Jednym z najpopularniejszych gatunków różanecznika jest różanecznik fioletowy, katawbijski (Rhododendron catawbiense). Jest krzewem, który w naszym klimacie osiąga do około 5 m wysokości, bardziej rozrastający się na boki niż w górę. Charakteryzuje się skórzastymi, nagimi oraz eliptycznymi liśćmi. Jego fioletowe kwiaty z licznymi plamkami, cieszą oczy od około połowy maja do połowy czerwca. Naturalne siedliska różanecznika fioletowego występują w Ameryce Północnej. Gatunek wykazuje dużą mrozoodporność i warto uprawiać go w ogrodzie. Większe znaczenie pod względem dekoracyjności wykazują jego odmiany zaliczane do grupy ‘Catawbiense- Hybridum’. Do bardzo popularnych należy odmiana ‘Nova Zembla’ o rubinowych kwiatach, ‘Daniela’ o kwiatach łososioworóżowych , ‘Rasputin’ o jasnoróżowych kwiatach. Kwiaty białe są charakterystyczne dla odmian ‘Catalgla’ i ‘Catawbiense Album’. Karminowymi kwiatami odznaczają się odmiany ‘Granat’, ‘Hero’.
Różanecznik olbrzymi (Rhododendron maximum) w swoich ojczystych stronach, osiąga nawet do 12 m wysokości, a w uprawie tylko do 5 m. Od niego pochodzą odmiany zaliczane do grupy ‘Maximum- Hybridum’. Naturalne siedliska różanecznika olbrzymiego występują w Ameryce Północnej. Na przełomie maja i czerwca ukazują się jasnoróżowe bądź białe kwiaty. W Polsce nie jest często spotykany, choć ze względu na późniejsze kwitnienie powinien zostać bardziej rozpowszechniony. Ciekawe odmiany to ‘Maximum Album’ o białych kwiatach. ‘Tintoretto’ charakteryzuje się różowymi kwiatami z czerwonymi plamami, a odmiana ‘Burgemeester Aarts’ czerwonymi.
Wyższą mrozoodporność wykazuje Rhododendron smirnowii porastający Turcję i Kaukaz. Jego pędy oraz spodnia część liści pokryta jest gęstym kutnerem (przede wszystkim spodnia część liści). Kwiaty w barwie różowej są delikatniejsze niż u różanecznika fioletowego i ukazują się na przełomie maja i czerwca. W Polsce gatunek rzadko występujący. Odmiany powstałe na bazie tego gatunku zaliczane są do grupy ‘Smirnowii- Hybridum’. Należą do niej m.in. ‘Delila’, ‘Ella’ o czerwonych kwiatach.
Przewodnim gatunkiem dla odmian z grupy ‘Caucasicum- Hybridum’ jest różanecznik kaukaski (Rhododendron caucasicum). Należy do niższych gatunków, zazwyczaj nie przekraczający jednego metra wysokości. Wykazuje powolny wzrost. Kwitnie na przełomie maja i czerwca i nie należy do łatwych w uprawie. Odmiany należące do powyższej grupy wykazują zróżnicowanie pod względem okresu kwitnienia. Najwcześniejsze odmiany kwitną już w kwietniu. Bardziej znane odmiany to: ‘Pierre Moser’, ‘Jewess’, ‘Jacksonii’, ‘Cunningham’s White’.
Pozostałe różaneczniki warte uwagi to różanecznik pontyjski (Rhododendron ponticum), różanecznik wielkolistny (R. macrophyllum), różanecznik krótkowocowy (R. brachycarpum).
Z powyższego przeglądu bez trudu można zauważyć, że różnorodność gatunkowa jest znacząca, a odmianowa jeszcze bardziej cieszy. Dzięki dużemu zróżnicowaniu mamy możliwość, stworzenia takich kompozycji, które będą kwitły od wczesnej wiosny aż do lata. Różaneczniki to krzewy które bez wątpienia warto posiadać w ogrodzie 🙂
